countryIcon
0 0
check Vegan, fair & duurzamer shoppen 4.8 Google starsGoogle starsGoogle starsGoogle starsGoogle stars Bekijk reviews check 17380 producten in ons warenhuis
check Vegan, fair & duurzamer shoppen in Nederland
4.8 Google starsGoogle starsGoogle starsGoogle starsGoogle stars Bekijk reviews

Select your country and language

adANDORRA
atAUSTRIA
beBELGIUM
dkDENMARK
eeESTONIA
fiFINLAND
frFRANCE
deGERMANY
grGREECE
ieIRELAND
itITALY
lvLATVIA
ltLITHUANIA
luLUXEMBOURG
mtMALTA
mcMONACO
ptPORTUGAL
smSAN MARINO
skSLOVAKIA
siSLOVENIA
esSPAIN
seSWEDEN
nlTHE NETHERLANDS
cyCYPRUS
gbTHE UNITED KINGDOM
usTHE USA
vaVATICAN CITY
gbENGLISH
nlNEDERLANDS

Hoe ethisch en duurzaam is jouw cosmetica?

Jopie, Anna, João, Brenda & Polly Jopie, Anna, João, Brenda & Polly 28 Sep 2021 Hoe ethisch en duurzaam is jouw cosmetica?

Weet jij waar het katoen voor je jeans vandaan komt? En onder welke omstandigheden de mensen werken die jouw T-shirts in elkaar zetten? De kans is groot dat je de antwoorden op deze vragen niet zo snel kunt achterhalen.

Maar hoe zit dat eigenlijk met duurzamere cosmetica? Veel merken adverteren met ‘natuurlijke’ en vegan ingrediënten in hun producten. Klinkt allemaal goed, toch? 

Het gebrek aan transparantie in de cosmetica-industrie is minstens even problematisch als in de mode-industrie. In beide sectoren bestaan misstanden als slechte en onveilige werkomstandigheden, kinderarbeid, (moderne) slavernij en een grote impact op het milieu. Hoe meer stappen er zijn in het proces van grondstof tot eindproduct, des te ingewikkelder het wordt om te achterhalen wat er zich achter de schermen afspeelt. 

Ook bedrijven die zichzelf als ‘duurzaam’ aanmerken weten meestal niet goed wat er in de vroege fases gebeurt. Waar komen de ingrediënten in cosmetica eigenlijk vandaan? En wat is hun impact op het milieu?

In dit artikel:

Verschillende soorten ingrediënten in cosmetica en hun herkomst

Verschillende soorten ingrediënten brengen verschillende soorten problemen met zich mee. In deze blog maak ik onderscheid tussen drie groepen ingrediënten en grondstoffen: dierlijke, plantaardige en minerale.

Er bestaat nog een vierde groep, namelijk synthetische ingrediënten, maar gezien die in principe terug te leiden zijn op ruwe grondstoffen, schaar ik deze onder een van de boven genomende groepen. Je kunt immers niet een synthetisch ingrediënt uit het niets toveren.

1. Dierlijke grondstoffen en hun herkomst

Dierlijke grondstoffen zijn grotendeels afkomstig uit de bio-industrie of de commerciële visserij. Vaak gaat het hier om bijproducten, zoals slachtafval, dierlijke vetten, en bijenwas als bijproduct van honing. Hyaluronzuur bijvoorbeeld, een stof die ook in ons eigen lichaam voorkomt en dat soms plantaardig is, wordt ook wel uit de kammen van kippen en hanen gewonnen. 

Als je vegan bent en hier bent gekomen om vegan spulletjes te shoppen, hoef ik je ongetwijfeld niet uit te leggen dat hier dierenleed achter schuilgaat. Ben je nieuw in de vegan game? Lees dan vooral ons blog over het belang van veganisme!

De bio-industrie is een van de meest vervuilende industrieën ter wereld. Bovendien is de handel in bijproducten vaak enorm lucratief - soms nog wel lucratiever dan de vleesproductie zelf.

Je koopt dus niet iets wat eigenlijk weggegooid zou worden, maar draagt indirect en ongewild alsnog bij aan kwalijke zaken als dierenleed en milieuvervuiling. En dat is wel het laatste wat je wilt als je een nieuwe mascara of gezichtscrème koopt! 

Voorbeelden van dierlijke ingrediënten: talg in onder andere foundations, verzorgingsproducten en shampoos, de rode kleurstof karmijn, zijde-extract in zeep en verzorgingsproducten, sommige vetzuren en bijenwas in lipstick en mascara.


2: Waar komen plantaardige grondstoffen vandaan?

Plantaardige grondstoffen zijn over het algemeen milieuvriendelijker dan dierlijke producten, maar nog steeds niet altijd even lief. Hoe duurzaam de grondstof is gewonnen en onder welke arbeidsomstandigheden kan sterk variëren.

Een paar voorbeelden, te beginnen bij katoen: niet alleen een populaire stof in de kledingindustrie, maar ook een veelgebruikte grondstof in cosmetica. De katoenindustrie is onder meer door het gebruik van pesticiden sterk vervuilend en gebruikt enorm veel water. 

De productie van cacao is berucht om slavernij en kinderarbeid. Cacao is niet alleen het hoofdingrediënt van chocolade, maar is in de vorm van cacaoboter een geliefd cosmetica-ingrediënt. 

Het verbouwen van amandelen voor onder andere amandelolie verbruikt veel water en is mede-veroorzaker van de problemen met water in Californië.

Ook kunnen plantaardige grondstoffen in het productieproces gefilterd of verwerkt worden met behulp van dierlijke stoffen. Dat is vaak moeilijk te achterhalen. Nou, wij worden hier ook niet vrolijker van! We trekken nog maar een doos vegan donuts open...

Voorbeelden van plantaardige ingrediënten: carnaubawas in lipstick, mascara en pomades, katoenextract in crèmes, amandelolie in verzorgingsproducten, en cacaoboter, sheaboter, arganolie en essentiële oliën in crèmes. 


3. Minerale grondstoffen en hun herkomst

Minerale grondstoffen zijn een beetje onderbelicht in de cosmetica-industrie. Je vindt ze vooral in ‘natuurlijke’ cosmetica, maar de meeste cosmetica bevatten wel iets van mineralen. Hier vallen onder andere zouten onder, maar ook veel kleurstoffen, metalen, mica en klei, en alles wat gewonnen wordt in mijnen.

Er gaan met het winnen van deze grondstoffen enorme misstanden gepaard. Vaak liggen deze mijnen in landen als India of Madagascar waar er weinig of geen wetgeving is voor leefbare minimumlonen.

Het risico op gezondheidsproblemen van mijnwerkers is gigantisch - vooral longziekten komen veel voor door het inademen van fijnstof en giftige stoffen. En alsof dat allemaal nog niet erg genoeg is komt er ook kinderarbeid voor in deze industrie.

Mica bijvoorbeeld, een veelgebruikt ingrediënt in oogschaduw, gezichtspoeder en lipproducten, wordt vaak gewonnen door kinderen in mijnen onder gevaarlijke werkomstandigheden.

Voorbeelden van minerale ingrediënten: klei in gezichtsmaskers, talk in poeder, mica, zink in crèmes, zouten, en veel kleurstoffen zoals rode en gele oker, ultramarijn, chroomoxide en mangaanviolet.

Gifstoffen en veiligheid in de cosmetica-industrie

Zoals we in de voorgaande alinea’s al hebben gezien zijn er grote problemen bij het winnen van grondstoffen: de werkomstandigheden van mijnwerkers en arbeiders zijn erbarmelijk en het winnen van bepaalde grondstoffen heeft een grote impact op het milieu.

De EU heeft via REACH, een Europese verordening over de productie van en handel in chemische stoffen, strikte veiligheidsrichtlijnen voor het gebruik en de verwerking van chemicaliën. Maar veel grondstoffen die buiten de EU gewonnen en verwerkt worden ontspringen de dans.

De FDA en de EPA, de overheidsorganisaties in de Verenigde Staten die zich bezighouden met veiligheid van eindproducten en grondstoffen, hanteren andere standaarden dan REACH en staan vaak onder invloed van lobbyisten uit de cosmetica-, voedsel- en chemische industrie, alhoewel daar met nieuwere wetgeving voorzichtig verandering in is gekomen.

Wat een sippe berichten allemaal, we zijn ondertussen al aan onze derde doos vegan donuts toe… Maar lees vooral nog even verder, ook aan het eind van deze tunnel schijnt er een lichtje!

Bestaat ethische en duurzame cosmetica wel?

De vraag of er zoiets is als ‘ethische en duurzame’ cosmetica is niet eenvoudig te beantwoorden. Feit is dat de cosmetica-industrie praktisch even groot en ontransparant is als de mode- en textielindustrie en de herkomst van ingrediënten lang niet altijd te achterhalen is.

Maar ook als we niet álles weten, kunnen we alsnog een betere keuze maken. Ik heb een paar tips voor je om je cosmetica zo ethisch en duurzaam mogelijk te shoppen.

  1. Kies altijd voor vegan en dierproefvrije cosmetica. Op die manier kun je dierenleed zo veel mogelijk vermijden. De door ons samengestelde dierproefvrije cosmeticalijst helpt je verder!

  2. Let op de verpakking van je cosmeticaproduct. Vermijd plastic en kies voor merken die zo zuinig mogelijk omspringen met verpakkingsmateriaal en bijvoorbeeld alleen gerecycled karton gebruiken.

  3. Twijfel je of een cosmeticamerk écht duurzamer en eerlijker te werk gaat? Mail ze! Stel vragen over de herkomst van grondstoffen of over werkomstandigheden van arbeiders en laat je niet met een vaag antwoord afschepen. Wanneer cosmeticamerken geconfronteerd worden met kritische en vasthoudende consumenten, is de kans groter dat ze hun beleid zullen aanpassen.


Alle aankopen die we doen belasten de wereld om ons heen. Door bewustere keuzes te maken en bedrijven aan te spreken op hun verantwoordelijkheden kunnen we ervoor zorgen dat die belasting zo klein mogelijk blijft en zelfs een positieve impact heeft!

Meer lezen over veganistische en dierproefvrije cosmetica? Check ook onze andere artikelen!

Bronnen: 

Rethinking FDA's Regulation of Cosmetics, Grace Wallack, Harvard Journal on Legislation, 2019.

Cosmetics Industry Seeks FDA Recall Power Over Tainted Makeup, Megan Wilson, Bloomberg Government, 2019.

Here’s the Real Problem With Almonds, Tom Philpott & Julia Lurie, The New Republic, 2015.

Shea butter in Ghana: Hard labour for smooth skin, Akwasi Sarpong, BBC Africa, 2016

Unethical Beauty is Hard to Escape, Renee Yang, The Startup, 2019.

Who's going to pay to end child labour in West African cocoa?, Dario Soto Abril, Fair Trade International, 2020.

Beauty companies and the struggle to source child labour-free mica, Peter Bengtsen & Laura Paddison, The Guardian, 2016.

Your Beauty Products May Involve Human Rights Abuses, Cheryl Wischhover, Racked, 2018.

Haribo investigates slavery in supply chain, Katy Askew, Food Navigator, 2017.