— Ik schreef (een kortere versie van) dit artikel voor de 2020 zomereditie van VEGAN Magazine.
Net als wol en leer voor kleding, zijn honing en bijenwas algemeen geaccepteerde ingrediënten voor in de thee en cosmetica. Maar heb je je ooit afgevraagd waarom de bij dit magische elixir zelf nodig heeft? Hoe zit het eigenlijk met de bijensterfte en de biodiversiteit; welke invloed heeft de gefokte honingbij hierop? En for those who give a damn: wat kun jij zelf voor de bij betekenen? 5 tips!
De fluffy beestjes die gezellig langsbrommend op onze geurige balkonbloemetjes afkomen, hebben het zwaar. Waarom? De biodiversiteit holt achteruit, bestrijdingsmiddelen vergiftigen de bloemen en vooral de honingdauw die de bij voeden, en het dier wordt steeds vatbaarder voor ziekten. Alleen dat al is geen pretje. Maar ook zijn deze prachtdieren essentieel voor onze voedselvoorziening.
Het artikel gaat verder onder deze afbeelding.
© Coralie Boon
Het gaat dus niet goed met de bij. Intussen pikken wij hun wintervoedselvoorraad – want dat ís honing: stuifmeel en nectar, door de bij ijverig in bijenwassen compartimenten geboetseerd tot energiebommetjes om ’s winters op te overleven – en vervangen dit bij de imker door een suikergoedje dat belangrijke vitaminen mist, die het immuunsysteem van de bij juist zo nodig heeft.
We buiten daarmee het natuurlijke arbeidsethos van de bij uit. Wist je dat één bij tijdens zijn of haar gehele leven slechts een tiende theelepel (!) aan honing produceert? En dat een gemiddelde pot honing zo’n 500 bijen samen een afstand vergelijkbaar met de omtrek van de halve aarde voor zich laat vliegen?
Het artikel gaat verder onder deze afbeelding.
© Coralie Boon
De behandeling van de bijenkoningin die alles behalve koninklijk te noemen valt, kunstmatige overproductie waartoe we deze dieren vervolgens aanzetten, de onvermijdelijke sterfte tijdens het ‘oogsten’ van de honing en bijen die vanuit financiële overwegingen vaak vroegtijdig worden gedood, nog terzijde.
Wil je meer weten over hoe de productie van honing eraan toe gaat? Oud-teamgenoot Ineke schreef hier een uitgebreid artikel over: Why should you avoid honey & beeswax?
Meer dan de helft van alle 358 bijsoorten in ons land is bedreigd. Het kunstmatig houden van al die gefokte honingbijen zet wilde bijenpopulaties extra onder druk.
Zo’n supersociaal volk van tienduizenden bijen is zo goed in het verzamelen van nectar en stuifmeel, dat wilde bestuivers ernaar kunnen fluiten. En het zijn met name de wílde insecten die belangrijk zijn voor de bestuiving van fruit- en groentesoorten.
Wonderlijk genoeg vind je juist in de als ‘milieuvriendelijk’ en ‘natuurlijk’ verkochte producten nog vaak honing en bijenwas. Lieve, ongetwijfeld goedbedoelende eco-friendly bedrijven: neem toch afscheid van dit magische gouden goedje en gun het de makers die er zo hard voor werken. Er zijn alternatieven (lees zeker even door).
Zoals ik graag quote: op hun best zijn mensen zo vindingrijk. Laten wij ons leiden door compassie én feiten, dan zijn we in staat tot de creatiefste, liefdevolste en milieuvriendelijkste oplossingen. Dus... wat kun jij zelf betekenen voor de bij?
Het artikel gaat verder onder deze afbeelding.
© Coralie Boon
Jij en ik hebben honing niet nodig, de bij wel. Gebruik de kracht die jij als consument hebt, laat de bedrijven van nu weten dat het anders moet en stem met je portemonnee.