countryIcon
0 0
check Vegan, fair & duurzamer shoppen 4.8 Google starsGoogle starsGoogle starsGoogle starsGoogle stars Bekijk reviews check 17381 producten in ons warenhuis
check Vegan, fair & duurzamer shoppen in Nederland
4.8 Google starsGoogle starsGoogle starsGoogle starsGoogle stars Bekijk reviews

Select your country and language

adANDORRA
atAUSTRIA
beBELGIUM
dkDENMARK
eeESTONIA
fiFINLAND
frFRANCE
deGERMANY
grGREECE
ieIRELAND
itITALY
lvLATVIA
ltLITHUANIA
luLUXEMBOURG
mtMALTA
mcMONACO
ptPORTUGAL
smSAN MARINO
skSLOVAKIA
siSLOVENIA
esSPAIN
seSWEDEN
nlTHE NETHERLANDS
cyCYPRUS
gbTHE UNITED KINGDOM
usTHE USA
vaVATICAN CITY
gbENGLISH
nlNEDERLANDS

Interview met dierproef-expert Robert Molenaar van Animal Rights

Anna Anna 22 Apr 2021 Interview met dierproef-expert Robert Molenaar van Animal Rights

In de aanloop naar Wereldproefdierendag wilde ik maar met één man aan tafel: Robert Molenaar. Hij is oprichter van Animal Rights en de Nederlandse autoriteit op het gebied van dierproeven. Al 25 jaar doet hij onderzoek, informeert hij geduldig het publiek én onderneemt hij acties om proefdieren te bevrijden. Een tafel werd het gezien de bekende maatregelen helaas niet, maar een boeiend telefoongesprek wél: “De mindset over dierproeven is aan het kantelen.”

Hij moet een jaar of twaalf zijn geweest toen hij vegetariër werd. Hij las een brief – “Zo ging dat toen nog” – van de internationale dierenrechtenorganisatie PETA waarin werd uitgelegd waarom je beter geen vlees kon eten. Dat maakte indruk op Robert Molenaar (43). "Ik vond het ook logisch: mijn hond was alles voor me en dierenleed vond ik vreselijk. Ik had alleen geen idee dat ik eraan bijdroeg door vlees te eten.”
 

In dit artikel:

Na de brief van PETA Nederland

Het inzicht dat hij ook iets kon doen om leed tegen te gaan, leidde uiteindelijk tot een indrukwekkende carrière in het dierenrechtenactivisme. “Mensen kunnen in veel gevallen nog voor zichzelf opkomen. Dieren niet, die zijn weerloos.”

Robert sloot zich als tiener aan bij PETA Nederland. “We demonstreerden overal. De ene keer bij een slagerscongres, dan weer bij het Dolfinarium.” Lachend: “Daar gingen we dan met z’n allen in een busje naartoe.” 

Eind jaren negentig voerde de groep een actie uit waarbij het Biomedical Primate Research Centre (BPRC) in Rijswijk werd bezet. “Daar zaten toen nog chimpansees, onder heel slechte omstandigheden. We zijn het laboratorium in gerend, hebben deuren geblokkeerd en informatie gezocht die we vervolgens per fax verspreidden.”

De actie werd opgepikt door de media en het BPRC kwam onder vuur te liggen.

De oprichting van Animal Rights

Robert richtte in 2009 het Nederlands-Belgische Animal Rights op – toen nog een actiegroep uitsluitend tegen dierproeven. "De omstandigheden in de veehouderij waren nog niet zo omstreden. Het heersende idee was: ''Als we die dieren iets meer bewegingsruimte geven, dan zit het wel goed.''"

Een paar jaar later werden naast de thema''s ''bont'' en ''jacht'' ook de slacht aan de portefuille van Animal Rights toegevoegd, waarmee het een brede en gezaghebbende dierenrechtenorganisatie werd. Vooral de undercoveracties in de Nederlandse en Vlaamse varkensindustrie maakten indruk op het grote publiek. Robert droeg de dagelijkse leiding van Animal Rights in 2018 over aan Susan Hartland om zich volledig te wijden aan de dierproeven, als leider van de campagne ‘vervang dierproeven’.

Hij bleef een felle bestrijder van BPRC. Nog steeds demonstreert Robert geregeld voor de deur van het grootste apentestcentrum van Europa, waar volgens de laatste telling 1.073 apen verblijven.

Maar dierproeven zijn gewoon nodig... toch?

Zou er dan niet gewoon een goede reden zijn om toch dierproeven uit te voeren? De meeste dierproeven in Nederland worden immers gedaan in onderzoek naar mensenziekten: kanker, Parkinson en hart- en vaatziekten. Daar sterven mensen aan.

Maar, vervolgt Robert: “Het gaat om heel akelige proeven. Dat mogen we niet vergeten. Eerst worden die ziekten bij de dieren opgewekt, ze krijgen dan bijvoorbeeld een beroerte. Vervolgens worden ze aan tests onderworpen.”

De vertaalslag is moeilijk

Behalve dierenwelzijn is er volgens de activist nog een reden om dierproeven te vervangen. En die reden is vooral in het belang van de mens. "Je ziet ook dat de vertaalslag van dier naar mens slecht te maken is.

"Een rat is geen minimens."

Die onderzoeken hebben maar een heel beperkte voorspellende waarde." Het probleem ligt volgens de activist eerder bij verouderde wetgeving en onwillige politici dan bij de wetenschap.

“De transitie naar dierproefvrije innovatie, bijvoorbeeld door het gebruik van kunstmatige intelligentie, wordt door steeds meer wetenschappers ondersteund. De mindset is aan het kantelen.”

Zijn confrontatie met dierenleed

Er is, sinds Robert zich 25 jaar geleden begon in te zetten tegen dierproeven, al heel wat veranderd. De tijd dat de Radboud Universiteit uitgedroogde apen in kooien hield en hen ‘beloonde’ met een druppel water, of dat tabaksgigant Philip Morris in Leuven giftige stoffen mocht toedienen aan dieren, is verleden tijd. De lange adem van het jarenlang demonstreren, actievoeren met petities, uitpluizen van wetenschappelijke artikelen en het informeren van het grote publiek heeft wel degelijk effect gehad. 

En dat is niet alleen goed voor de dieren, maar ook voor de activisten zelf. De continue confrontatie met dierenleed kan een behoorlijke psychische last worden. Ons eigen team werd al behoorlijk verdrietig van de gruwelijke foto’s van proefdieren die we tegenkwamen in de zoektocht naar geschikt beeldmateriaal voor dit interview. Stel je voor dat het zien van deze beelden bij je dagelijks werk hoort. Wij zouden allang van ellende in de kreukels liggen. 

Hoe houdt Robert dat vol?

“Ik probeer positief te blijven. Ik doe leuke dingen met mijn dierbaren en geniet van dieren in de vrije natuur. Vogels die een nestje bouwen, bijvoorbeeld.” Stoppen heeft hij nooit overwogen. "Ik wil resultaten boeken."

"Aan de zijlijn staan en wachten tot iemand anders het gaat oplossen? Dat past niet bij mij."

Regelmatig wordt hij benaderd door mensen die op een misstand zijn gestuit. “‘Hier moet je iets aan doen!’, mailen ze me. Dan wordt er toch weer een verantwoordelijkheid bij mij neergelegd.” Uit zelfbescherming neemt hij zo nu en dan een pauze van de social media. “Het is een sprint van de ene naar de andere activiteit en tegelijk een marathon, want ik doe dit werk de komende 25 jaar ook nog. Activisme is net topsport.” 

Eén van de mooiste campagnes

Het adoptieprogramma van voormalig proefmuizen en -ratten beschouwt Robert als een van zijn mooiste campagnes. 

"Er zijn nu honderden proefdieren gered die anders zouden worden afgemaakt." (Héél toevallig heeft de auteur van dit stuk ook twee van deze laboratoriumratjes geadopteerd. Ze heten Wolf en Peer en wonen in een groot verblijf met allemaal gezellige tunneltjes en holletjes.)

Het artikel gaat verder onder deze afbeelding.

Ratje van Anna

Anna''s adoptieratje Wolf of Peer (ze zijn identiek)

Beagles bevrijd én zwerfafval opgeruimd

En vooruit, Robert heeft in zijn strijd voor de goede zaak ook wel eens de wet overtreden.

“In 2013 zijn we voor een tv-programma bij dierproefcentrum MSD Animal Health in het Noord-Brabantse Escharen binnengegaan. Daar hebben we zes honden bevrijd. Deze beagles werden gebruikt voor proeven voor geneesmiddelen voor huisdieren en landbouwdieren.” 

De volgende dag gaven Robert en zijn ‘collega’s’ zichzelf aan bij de politie. De honden gaven ze niet terug: die werden naar opvangadressen gebracht en hebben tot de op de dag van vandaag een goed leven.

“We zijn veroordeeld wegens ‘diefstal in vereniging’. De opgelegde taakstraf van veertig uur bestond uit het opruimen van zwerfafval. Dat beschouw ik niet als een straf, want dat doe ik in m’n vrije tijd ook.”

Het artikel gaat verder onder deze afbeelding.

Beagle

Hoe weet je of een product cruelty-free is?

Hoewel het sinds 2013 niet meer is toegestaan, worden er in Europa nog steeds dierproeven gedaan ten behoeve van de cosmeticabranche. Hoe dat kan?

“Daar zijn achterdeurtjesmethoden voor. Wanneer nieuwe stoffen ook in de medische branche gebruikt worden, mogen ze alsnog op dieren worden getest.” Op deze manier worden er in Europa toch nog jaarlijks twintigduizend dierproeven gedaan ten behoeve van cosmetica.

En hoe zit het met bedrijven die beweren dat ze geen dierproeven doen, maar ook in China actief zijn? Daar is het uitvoeren van proeven op dieren toch vaak nog verplicht in de cosmeticabranche? Mijn collega en cruelty-free cosmetics expert Jopie zocht het voor je uit:

Dus hoe en waar shop je dierproefvrije producten?

Heeft Robert nog een tip voor consumenten die zeker willen weten dat ze cruelty-free producten kopen?

“Raadpleeg altijd een lijst met dierproefvrije merken, zoals die van Animal Rights of de gloednieuwe cosmeticalijst van Shop Like You Give a Damn. En koop vooral producten van bedrijven die zich al in het verleden voor dieren hebben ingezet. De meeste grote producenten zijn pas kort geleden aangehaakt, toen ze zichzelf positief wilden profileren. Steun de kleinere merken, de pioniers die hun nek hebben uitgestoken.”

Tot slot, wat zijn Roberts plannen voor Wereldproefdierendag? "Actievoeren natuurlijk! We staan bij de apenloods Hartelust in Tilburg. Daar zitten Chinese apen vast die worden verhandeld aan proefdierencentra in heel Europa." 

Het team van Shop Like You Give a Damn wenst Robert heel veel succes in de komende 25 jaar van zijn carrière. De (proef)dieren zijn je dankbaar!